pastel, papier brązowy, 63 x 49 cm w świetle oprawy
sygn. i dat. l. d.: NPNπ + 6f / Witkacy III/ 1934 / (TB +d)
Portret został wykonany w niezwykle modnej i płodnej w latach 30. XX w. jednoosobowej Firmie Portretowej Stanisława Ignacego Witkiewicza.
Portret ten należy do „regulaminowego” typu TB+d, który to sam artysta opisywał w następujący sposób: „(…) spotęgowanie charakteru graniczące z pewną karykaturalnością. Głowa większa niż naturalnej wielkości. Możliwość zachowania w portretach kobiecych „ładności", a nawet jej spotęgowania w kierunku pewnego tzw. „demonizmu”. Portrety typu TB+d należą do stosunkowo rzadkich; znanych jest około 50 podobnie oznaczonych prac. Za wizerunek w tym typie klient musiał zapłacić 150 złotych. Adnotacja „NP. NП” obok sygnatury informuje o tym, że artysta w czasie wykonywania portretu nie palił papierosów ani nie pił alkoholu.
Bibliografia: Regulamin Firmy Portretowej „S.I. Witkiewicz, w: B. Zgodzińska-Wojciechowska i Anna Żakiewicz, Witkacy, Warszawa 1996, s. 33.
Stanisław Ignacy Witkiewicz Syn Stanisława - malarza, krytyka i pisarza. Pseudonim artystyczny - Witkacy. Znany również ze swoich dokonań na polu literatury i dramatu. Wychowanek carskiego Korpusu Paziów w Petersburgu. Oficer gwardii carskiej w I wojnie światowej. W 1914 roku odbył długą podróż, ekspedycję naukową do Australii wraz z Bronisławem Malinowskim. Wychowany w aurze modernizmu w Krakowie i Zakopanem. Teoretyk sztuki, formista, współpracownik "Zwrotnicy", twórca teorii "Czystej Formy" - "....wartość dzieła sztuki nie zależy od uczuć życiowych w nim zawartych ani od doskonałości odtworzenia przedmiotów, a jedynie polega na jednolitości konstrukcji czystych elementów formalnych" Uważał, że twórczość artystyczna jest sposobem wyrażenia "Uczucia metafizycznego". Do połowy lat 20. tworzy malarskie fantazje, które dziś można określić jako pośrednie między modernizmem a surrealizmem. Od tego też czasu uprawia głównie twórczość literacką, która przyniosła mu z czasem światową sławę.
Tworzył prace malarskie w pracowni portretowej, gdzie obowiązywał cennik i wzory do zamówienia kolejnych "odejść" od realizmu portretowanej osoby na rzecz jej artystycznej wizji ekspresjonistycznej. Twórczość portretowa Witkacego była przez długi czas odbierana jako ekstrawagancja artystyczna i osobliwość. Weryfikację i potwierdzenie geniuszu artysty przyniosły następne lata. W 1983 roku wielki sukces w Paryżu miała jego wystawa w Centre Georges Pompidou. Artysta zginął tragicznie w 1939 roku. Popełnił samobójstwo w obliczu sowieckiego najazdu na Polskę, który potraktował jako koniec cywilizacji.
Czytaj więcej