olej, płótno, 105 x 95 cm, sygnowany i datowany na odwrocie: 'Maria Anto 1978 | 444'
Była nietuzinkową artystką i charyzmatyczną osobowością. W czasach, kiedy sztuka była zdominowana przez mężczyzn, ona zasuwała w odlotowej mini po najważniejszych instytucjach artystycznych. Kiedy wszyscy zajmowali się abstrakcją i działaniami konceptualnymi, ona upierała się przy malarstwie figuratywnym i robiła to w taki sposób, że trudno znaleźć równą jej osobowość. Dopiero w moim pokoleniu pojawili się artyści, których można z nią porównywać. Miała nieograniczoną wyobraźnię i olbrzymią erudycję.
Stworzyła własną ikonografię, która nie przypomina nawet twórczości surrealistów. Choć formalnie malarstwo matki przywodzi na myśl Fridę Kahlo, to wyobrażeniowo bliżej jej do Magritte’a, a momentami nawet do ‚narkotykowych’ portretów Witkacego. Myślę, że ciekawie byłoby przeprowadzić taką analizę porównawczą. Krytycy stale podkreślają podobieństwo do Henri Rousseau i sztuki naiwnej, ale dziś już go nie widzę.
Zuzanna Janin o Marii Anto w rozmowie z Agatą Trzebuchowską, Wypowiedzieć traumę, Przekrój 28.01.2018
Maria Anto Studiowała na Wydziale Malarstwa warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych; dyplom uzyskała
w 1962 roku. Jako kilkuletnia dziewczynka uniknęła śmierci podczas ucieczki z transportu
do Auschwitz w 1944 roku. W 1966 roku trzydziestoletnia Maria Anto, u progu swej
artystycznej kariery, miała dużą wystawę indywidualną w Zachęcie, gdzie pokazała blisko
60 prac olejnych. Innym istotnym wydarzeniem w jej tworczości był udział w Biennale
w Sao Paulo w 1963 roku. Jej malarstwo wydaje się m.in. odpowiedzią na traumę wojenną,
z ktorą mierzyła się w dorosłym życiu. Była jedną z nielicznych malarek, ktore osiągnęły
duży sukces artystyczny, w dodatku uprawiając malarstwo realistyczne. Tworczość Anto
wpisywano w tradycję surrealizmu, malarstwa metaforycznego i sztuki naiwnej. Jako
kobieta malarka funkcjonowała w centrum życia artystycznego PRL i zarazem na jego
marginesach. Lubiana i szanowana przez artystow Maria Anto uważana była jednocześnie
za erudytkę, ekscentryczkę, pracoholiczkę, utalentowaną artystkę, zjawiskowej urody kobietę, wreszcie – uosobienie samej sztuki. „Maria Anto nie uprawia sztuki. Ona jest sztuką”, pisał o malarce poeta Jan Wołek. Miała około 60 wystaw indywidualnych w Polsce i za granicą, uczestniczyła w około 200 wystawach zbiorowych – ogolnopolskich i międzynarodowych (m.in. VII Biennale w Sao Paulo). Prace artystki znajdują się w kolekcjach prywatnych i zbiorach muzealnych w Polsce i za granicą.
Czytaj więcej