Julian Fałat (1853 Tuligłowy - 1929 Bystra)

Toruń, 1920 r.

akwarela, papier naklejony na tekturę, 49 × 69 cm w świetle ramy
sygn., dat. i opisany l. d.: „J.Fałat/Toruń 1920”

„Za pośrednictwem odpowiednio zestrojonych plam barwnych, drogą odpowiednio sharmonizowanej ich ekspresji, daje Fałat nie wierne odbicie, kopię, lecz artystyczny ekwiwalent motywu zaczerpniętego z natury; artysta nie nuży opowiadaniem szczegółów, lecz napomyka tylko i sugeruje: stwarzając świeżą i żywą podnietę dla oka, zmusza wyobraźnię do uzupełnienia lakonicznego obrazu, budzi z uśpienia całe kręgi asocjacji, działa bezpośrednio na emocjonalną stronę życia człowieka.” M. Treter, Fałat, „Sztuki Piękne”, 1925/1926, s. 315–318.

„Lista motywów plenerowych, po jakie sięgał jest dość duża. Jest ona efektem nie tylko ciekawości świata i wrażliwości na jego walory, zamiłowania Juliana Fałata do podróżowania w „towarzystwie” pędzla, kasety z farbami i jakiegoś malarskiego podłoża, ale także wyrazem wytrwałego dążenia do utrwalania potęgi i zmienności form krajobrazowych oraz nastrojów natury” T. Dudek Bujarek, Julian Fałat. Życiorys pędzlem zapisany, Bielsko-Biała 2017, s. 153. 16

Julian Fałat

Ikoniczny artysta Młodej Polski, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli szkoły monachijskiej, reformator szkolnictwa artystycznego, niezrównany pejzażysta i mistrz akwareli. W latach 1869–71 studiował w krakowskiej SSP, a następnie w akademii monachijskiej w pracowni A. Strähubera i G. Raaba. Na zaproszenie cesarza Wilhelma II, poznanego podczas polowania u Radziwiłłów, spędził 10 lat w Berlinie, malując sceny myśliwskie dla cesarza i dworu. W 1895 objął stanowisko dyrektora krakowskiej SSP i dokonał w niej gruntownej reformy programu nauczania. Od 1905 r. pełnił funkcję rektora uczelni. W latach 1919–21 mieszkał w Toruniu, gdzie założył Konfraternię Artystów. Swe prace prezentował regularnie od 1874 r. – w krakowskim TPSP, gdzie w 1925 r. odbyła się retrospektywna wystawa twórczości Fałata, a także w warszawskich salonach Krywulta i Garlińskiego. Indywidualne wystawy artysty odbyły się w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Lwowie i za granicą, m.in. w Paryżu, Chicago, wielokrotnie w Berlinie, Monachium, Wiedniu, Wenecji i Rzymie. Był odznaczany złotymi medalami na międzynarodowych ekspozycjach w Berlinie, Monachium i Dreźnie oraz Wstęgą Komandorii Orderu Polonia Restituta. Malował pejzaże z Litwy, Polesia, podgórza Beskidu Śląskiego, widoki starego Krakowa.

Czytaj więcej