Militaria Auction / 28 April 2018

37. Wojciech Kossak | Pojedynek

Past auctionsMilitaria AuctionPojedynek
return
37
Pojedynek

Wojciech Kossak (1856 Paryż - 1942 Kraków)

Pojedynek

tusz lawowany, papier, 33 x 19,5 cm
sygn. l. d.: W. Kossak

Jak wiadomo z licznych listów Wojciecha Kossaka, malarz wielokrotnie się pojedynkował. Znany kobieciarz, już we wczesnej młodości wdał się w romans w młodą mężatką w Wenecji. Pisała o tym również jego córka, Magdalena Samozwaniec: (...) para spotykała się ukradkiem w sypialni owej damy, chociaż tuż za drzwiami spał ponoć jej prawowity małżonek... Kochankowie rozstali się, niemniej jednak po kilku miesiącach hrabina urodziła dziecko tak podobne do Kossaka, że mówiło się o tym nawet „na salonach”. Dama prawdopodobnie pod presją wyrzutów sumienia (lub plotek) powiedziała prawdę mężowi. Nie obyło się więc bez skandalu i wyzwania Kossaka na pojedynek. Trzeba było z tym jednak trochę poczekać, bo Kossak był jeszcze zbyt młody. Kochliwy artysta pewnie myślał, że jakoś mu się „upiekło” tym razem, a jednak po kilku latach, w Paryżu, gdzie wybrał się z niedawno poślubioną Marią z Kisielnickich (potrafiącą wybaczyć swemu mężowi niejedną taką historię), zjawili się dwaj sekundanci wysłani przez zranionego na honorze hrabiego. Pojedynek miał odbyć się w Lasku Bulońskim. Wystraszony Kossak zdawał sobie sprawę, kto będzie tu ofiarą, hrabia był ponoć świetnym myśliwym. Lecz odmówienie zadośćuczynienia groziło ogromną kompromitacją, nie było więc odwrotu. Na szczęście do tragedii nie dopuścił spowiednik, który oświadczył hrabiemu, że nie da mu rozgrzeszenia, jeśli ten nie zrezygnuje z zemsty. Chcąc nie chcąc, rozgoryczony i wściekły hrabia odrzucił broń na ziemię. (Magdalena Samozwaniec, Maria i Magdalena, Kraków 1956; cytowane za: Agnieszka Lisak, Miłość, Kobieta i małżeństwo w XIX w., Warszawa 2009).
Prezentowana praca to równie interesująca i nadal dosyć enigmatyczna historia pojedynku Wojciecha Kossaka z Włodzimierzem Kozłowskim. Ilustruje ona spór, którego przyczyną stało się zapewne poróżnienie przy alkoholu, na co wskazuje namalowana w górnej części pracy postać bogini Temidy, trzymającej oprócz swych atrybutów (waga, miecz i opaska na głowie) intrygującą butelkę oraz scenka kłótni. Tym razem Kossak pojedynkował się na szpady z Włodzimierzem Kozłowskim. Towarzyszyli im hrabia Łoś i Kruszewski po stronie Kossaka oraz A. Fredro i Kożuchowski (?) po stronie przeciwnika. Zgodnie z kodeksem honorowym, szpady musiały mieć jednakową długość, a przed pojedynkiem klingi należało zdezynfekować tamponami. Walka na białą broń toczyła się do pierwszej, drugiej bądź trzeciej rany lub też do całkowitego obezwładnienia przeciwnika (por.: W. Boziewicz, Polski kodeks honorowy, 1919). Jak widać na obrazie, pojedynek zakończył się zwycięstwem Wojciecha Kossaka i szczęśliwym odjazdem bryczkami, co sugeruje dolna część kompozycji.
Zapewne była to jedna z wczesnych przygód Wojciecha Kossaka, mająca miejsce w ostatniej ćwierci XIX wieku, a sportretowani to najprawdopodobniej: Włodzimierz Kozłowski (1858-1917), polski prawnik, ekonomista, poseł do Sejmu Krajowego Galicji oraz Rady Państwa (od 1889 r.), właściciel dóbr Zabłotce; Andrzej Maksymilian Fredro (1859-1898), wnuk Aleksandra Fredry, właściciel dóbr, literat, również kolega Wojciecha Kossaka z wojska; Kruszewski – w domniemaniu to Józef Skarbek Kruszewski (1856-1920), malarz zaprzyjaźniony z Wojciechem, absolwent krakowskiej SSP, twórca rysunków satyrycznych publikowanych m. in. w Ananasie i Nowościach Ilustrowanych.

Enquire about this item
We are happy to answer any question!
+ 48 58 301 05 54
Treści zawarte w niniejszej witrynie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią oferty handlowej w rozumieniu art. 66 §1 Kodeksu Cywilnego.

Sopocki Dom Aukcyjny Sp. z o.o.

ul. Boh. Monte Cassino 43

81-768 Sopot

 

58 550 16 05

Bid on-line
with our app!
Google PlayGoogle Playsee more
Newsletter
Join the newsletter and stay up to date!
Sign up