?Dożynki? Zofii Stryjeńskiej to barwna i pełna życia kompozycja z postaciami żeńców emanującymi energią, rozmachem i wigorem, które według autorki odzwierciedlać miały duchowe wartości polskiego chłopstwa. Artystka, zawdzięczająca swoją sławę twórczo wykorzystywanej ludowości, wielokrotnie podejmowała temat pracy na roli i ludowych świąt. Stryjeńska tak opisuje początki swojej fascynacji folklorem zrodzonej w dzieciństwie, wspominając spacer z ojcem po krakowskim rynku: ?Przeciskaliśmy się między tym tłumem złożonym z postaci ludowych, tak niezrównanego piękna, wdzięku i gestu, stylu niespotykanego, że tam, na tym rynku krakowskim, zakiełkowały mi w myśli pierwsze zarysy postaci bogów słowiańskich i niejasne przeczucie wielkiej kiedyś rezurekcji Słowian, których przodownicą będzie Polska?.
Literatura:
Z. Stryjeńska, Chleb prawie że powszedni. Pamiętnik. Przygotowała do druku, wstępem, przypisami i indeksem opatrzyła M. Grońska, Warszawa 1995, t. 1?2.
Zofia Stryjeńska Malarka, graficzka, ilustratorka, scenografka, projektantka tkanin. Początkowo studiowała w krakowskich szkołach plastycznych, między innymi w szkole Marii Niedzielskiej, oraz Jana Bukowskiego. Naukę kontynuowała w akademii w Monachium w 1911 roku. Jako że w tym, czasie do monachijskiej uczelni przyjmowano tylko mężczyzn, Stryjeńska przebrała się za mężczyznę. Niestety, po roku została zdemaskowana, co zmusiło ją do powrotu do Krakowa. Należała do ugrupowania artystycznego Rytm. Momentem kulminacyjnym jej artystycznej kariery był olbrzymi sukces na Wystawie Światowej w Paryżu w 1925 roku, po którym krytycy okrzyknęli ją „księżniczką polskiej sztuki”. Jej malarstwo, odwołujące się do mitów chłopskiego i słowiańskiego, idealnie odpowiadało na potrzebę sztuki narodowej i narodowego stylu. Tworzyła obrazy o charakterze ilustracyjnym, najczęściej w technice akwareli, gwaszu oraz tempery. W swej twórczości malarskiej podejmowała motywy folklorystyczne, postaci historycznych, bohaterów słowiańskich legend, obrzędów i zwyczajów polskich. Kompozycje artystki cechuje uproszczona forma, dynamizm oraz paleta czystych i niezłamanych barw.
Czytaj więcej