akwaforta, sucha igła, papier, 23,5 × 10,5 cm w świetle passe-partout
sygn. p. d. ołówkiem (pod ryciną): pankiewicz, na płycie l.d. napis: Chartes
na odwrocie przeniesiona z dawnej oprawy nalepka: T.Zarębski/Warszawa/ Marszałkowska 119/Tel. 543–89
Grafika opisana i reprodukowana:
Józef Pankiewicz, Życie i dzieło. Artyście w 140. rocznicę urodzin, [kat. wystawy], Muzeum Narodowe w Warszawie, Warszawa 2006, s. 302, poz. 44.
Józef Pankiewicz Malarz i grafik, jeden z pierwszych symbolistów i impresjonistów polskich, działających na przełomie XIX i XX w. W latach 1884-1885 uczył się w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem W. Gersona i A. Kamińskiego, następnie wraz z W. Podkowińskim wyjechał do Petersburga na stypendium w tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. W 1889 r. obaj artyści udali się do Paryża. Zapoznawszy się z pracami impresjonistów po powrocie do Warszawy w 1890 r., przenosił na rodzimy grunt francuskie trendy malarskie. Kolejne lata przyniosły fascynację symbolizmem. Tworzył nastrojowe nokturny o ciemnym, niemal monochromatycznym kolorycie. W 1897 r. wstąpił do krakowskiego Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka". W latach 1897-1906 podróżował po zachodniej Europie zwiedzając Holandię, Belgię, Włochy, Anglię, Niemcy i Francję. W roku 1906 r. został profesorem ASP w Krakowie. Wojenne lata 1914-1919 spędził w Hiszpanii. Płótna "okresu hiszpańskiego" cechuje geometryzacja oraz intensywność płasko kładzionych barw. W latach 20-tych zainicjował nurt polskiego koloryzmu nawiązujący do twórczości francuskich postimpresjonistów. Jako pedagog patronował grupie malarzy i grafików skupionych w Komitecie Paryskim zwanych potocznie kapistami. W 1923 r. został ponownie profesorem ASP w Krakowie, od 1925 kierował filią tej uczelni w Paryżu.
W centrum jego zainteresowań zawsze stał kolor, z którym eksperymentował przyswajając z łatwością zdobycze sztuki europejskiej, szczególnie kubizmu i fowizmu. W latach 20-tych Pankiewicz powrócił do tradycyjnego warsztatu malarskiego. Bryłowatość form wydobywał światłocieniowym modelunkiem, studiował gradacje walorów, formy budował miękko plamą barwną. Gamę kolorystyczną sprowadził do tonów oliwkowej zieleni, ciepłych brązów i chłodnych błękitów i róży. Powstały wówczas dekoracyjne martwe natury, których zasadniczym motywem był często obfity bukiet anemonów w wazonie. Cechowała je dekoracyjna aranżacja, oraz dążenie do odtworzenia zróżnicowanych faktur - matowości porcelany, połyskliwości fajansowego dzbanka, przejrzystości szkła, refleksów ślizgających się po krągłej powierzchni owoców, miękkości wzorzystych tkanin.
Czytaj więcej