Aukcja Prac na Papierze: Sztuka dawna / 25 stycznia 2020

1. Józef Brandt | Lisowczycy, 1864 r.

Strona głównaAukcje archiwalneAukcja Prac na Papierze: Sztuka dawnaLisowczycy, 1864 r.
powrót
1
Lisowczycy, 1864 r.

Józef Brandt (1841 Szczebrzeszyn - 1915 Radom)

Lisowczycy, 1864 r.

pióro, tusz, lawowanie, papier żeberkowy, 14 x 21 cm
sygn. p.d.: J.Brandt/1864

Wystawiany:
– „Józef Brandt 1841–1915", Muzeum Narodowe w Warszawie, 22 czerwca – 30 września 2018 r.

Reprodukowany i opisywany:
– „Józef Brandt 1841–1915”, red. E. Micke-Broniarek, t. 1., Warszawa 2018, s. 47, il. 2;
– „Józef Brandt 1841–1915”, red. E. Micke-Broniarek, t. 3. kat. Cz. 2, II: Rysunki i akwarele, Warszawa 2018, s. 39–40, iI.71.

Literatura:
– „Gazeta Warszawska” 1864, nr 118, s. 1;
– B. Zakrzewski, „Sienkiewicz i Brandt”, Poznań 1947, s. 160 [praca doktorska]

Oferowany w katalogu rysunek zaliczyć należy do wczesnych egzemplifikacji dzieł Brandta, w których artysta stosował silnie zdynamizową, wielofiguralną kompozycję, poprowadzoną wgłąb kadru po diagonali, potęgując wrażenie przestrzenności. Taki zabieg był charakterystyczny dla prac artysty powstałych w drugiej połowie lat 60. XIX wieku („Józef Brandt 1841–1915”, red. E. Micke-Broniarek, t. 3. kat. Cz. 2, II: Rysunki i akwarele, Warszawa 2018, s. 40). Inspiracją do sporządzenia rysunku był epizod z historii wojennej oddziałów lekkiej jazdy konnej, zwanych lisowczykami, a dokładnie moment ich przeprawy przez rzekę Odrę w 1623 roku. Znany jest przekaz historyczny, dotyczący tego wydarzenia, spisany w pamiętnikach przez towarzyszącego oddziałom kapelana Wojciecha Dembołęckiego („Przewagi elearów polskich, co ich niegdy lisowczykami zwano” Puławy 1830). Rysunek Brandta zetknął się z entuzjastyczną opinią krytyków. W „Gazecie Warszawskiej” w wydaniu z tego samego roku, co powstałe dzieło, z entuzjazmem chwalono warsztat artysty: „…tu widzimy wielkie zalety pewności, śmiałości, sumienności rysunku, obok swobody i życia w kompozycji, połączonego z silnym poczuciem rozmaitości planów, z traktowaniem nawet w wielu punktach, na jakie tylko bardzo biegła, na doskonałych wzorach z pożytkiem kształcona i niepospolitym poczuciem obdarzona zdolność zdobyć się może.” („Gazeta Warszawska” 1864, nr 118, s. 1). Ten sam temat został poruszony również przez Juliusza Kossaka dwa lata później w dziele zatytułowanym „Lisowczycy nad Renem” (por.: S. Witkiewicz, „Juliusz Kossak” , Warszawa 1900, s. 21). Analogie w zakomponowaniu pracy pozwalają wysunąć hipotezę, że senior rodu Kossaków wzorował się na twórczości swojego młodszego kolegi („Józef Brandt 1841–1915”, red. E. Micke-Broniarek, t. 3. kat. Cz. 2, II: Rysunki i akwarele, Warszawa 2018, s. 40). O tym, że Brandt żywo interesował się tematem lisowczyków w tamtym okresie, świadczą jeszcze dwie akwarele powstałe w tym samym roku, co oferowany w katalogu rysunek – dwa warianty przedstawiające lisowczyków przed gospodą o tym samy m tytule „Puk, puk w okieneczko” (zob.: „Józef Brandt 1841–1915”, red. E. Micke-Broniarek, t. 3. kat. Cz. 2, II: Rysunki i akwarele, Warszawa 2018, s. 41, II.73 i II.74).

Józef Brandt
Podjęte w roku 1858 w paryskiej École des Ponts et Chaussées studia inżynierskie porzucił, by zająć się malarstwem. Uczył się w pracowni L. Cognieta, a także korzystał z porad H. Rodakowskiego i J. Kossaka. W 1860 r. powrócił do kraju, by w roku następnym zadebiutować w warszawskim TZSP. W 1862 r. podjął studia w akademii Monachium w pracowniach A. Strähubera i K. Piloty’ego. W 1863 r. uczęszczał do atelier wybitnego batalisty F. Adama. Wcześnie zaczął odnosić sukcesy jako malarz. W 1867 z dużym powodzeniem zaprezentował obraz „Chodkiewicz pod Chocimem” na Wystawie Powszechnej w Paryżu. Osiedlił się w Monachium, pozostając przywódcą tamtejszej polskiej kolonii artystycznej. Począwszy od późnych lat 70-tych letnie miesiące spędzał w majątku rodzinnym żony w Orońsku koło Radomia. Twórczość artysty poświęcona jest przede wszystkim tematyce batalistycznej. Niezwykle ważne miejsce zajmuje w niej postać konia. Brandt szczegółowo oddawał stroje, broń, wszelkie historyczne rekwizyty, które z upodobaniem gromadził przez lata, tworząc wspaniałą kolekcję. Odchodził stopniowo od akademickiej konwencji w kierunku swobodnej kompozycji. Twórczość swoją prezentował zwłaszcza za granicą, jednak brał tez udział w wystawach w Polsce – w warszawskim TZSP oraz w TPSP w Krakowie. Uhonorowany wieloma medalami i odznaczeniami, m.in. Orderem Franciszka Józefa w Wiedniu w roku 1873, Krzyżem Kawalerskim Orderu św. Michała w 1881 r., Orderem Zasługi Korony Bawarskiej w 1892 r. W 1875 r. powołany na członka Berlińskiej Akademii Sztuki, w 1900 wybrany honorowym członkiem Akademii Sztuk Pięknych w Pradze. Prace artysty znajdują się w niemal wszystkich większych kolekcjach muzealnych w Polsce, jak również w wielu kolekcjach na świecie.
Czytaj więcej
Cena wylicytowana
130 000 zł
Zapytaj o obiekt
Chętnie odpowiemy na każde pytanie!
+48 58 550 16 05
Treści zawarte w niniejszej witrynie mają charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowią oferty handlowej w rozumieniu art. 66 §1 Kodeksu Cywilnego.

Sopocki Dom Aukcyjny Sp. z o.o.

ul. Boh. Monte Cassino 43

81-768 Sopot

 

58 550 16 05

Licytuj on-line
dzięki naszej aplikacji!
Google PlayGoogle Playzobacz więcej
Newsletter
Dołącz do newslettera i bądź na bieżąco!
Zapisz się