olej, płótno, 60 × 92 cm
sygn. p. d.: H. BERLEWI 21/52
W działaniach artystycznych Henryka Berlewiego z lat 1918–1921 tkwiły silne dążenia do stworzenia nowego języka plastycznego kultury żydowskiej, będącego syntezą tradycyjnych, zakorzenionych w folklorze żydowskim motywów z osiągnięciami europejskiej awangardy. Tematem jego prac były sceny zaczerpnięte z życia żydowskiej społeczności, zaś pod względem malarskiej konwencji odpowiadały założeniom formalnym kubizmu i ekspresjonizmu. Prezentowana w katalogu praca stanowi doskonały przykład takiego mariażu.
Berlewi był związany z pierwszą w Polsce grupą żydowskich artystów awangardowych zwaną „Young-yidish”, współpracował także z warszawskim periodykiem „Ringen”, na łamach którego publikował autorskie teksty poświęcone zagadnieniom ze sztuki współczesnej i dla którego projektował okładki kolejnych numerów. Był również współzałożycielem stowarzyszenia mającego na celu wspieranie rozwoju sztuki żydowskiej. Zwrot ku sztuce nieprzedstawiającej miał miejsce po spotkaniu artysty z rosyjskim malarzem El Lissitsky’m w 1921 r., co przełożyło się na nowy etap w twórczości Berlewiego.
* Do obiektu zostanie doliczona opłata wynikającą z tzw. droit de suite, tj. prawa twórcy i jego spadkobierców do otrzymywania wynagrodzenia z tytułu dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy dzieł. Opłata będzie obliczana gdy równowartość kwoty wylicytowanej przekroczy 1000 zł. Do 500 000 zł wynosi 5% od kwoty wylicytowanej, a powyżej 500 000 wynosi 3% od kwoty wylicytowanej. W Polsce droit de suite reguluje art. 19-195 ustawy o prawach autorskich i pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r. z późniejszymi zmianami, zgodnie z obowiązującą w Unii Europejskiej dyrektywą 2001/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki.
Malarz, grafik, teoretyk sztuki jeden z czołowych przedstawicieli polskiej awangardy artystycznej. Studiował w Warszawie w Szkole Sztuk Pięknych w latach 1904–1909. Naukę kontynuował w Antwerpii, a także na uczelniach paryskich – École des Beaux-Arts i École des Arts Décoratifs. Po powrocie do Polski uczęszczał do w warszawskiej Szkoły Rysunkowej. Należał do grupy Blok, Syndicat de la Prasse Artistique Française, oraz Association Internationale des Critiques d’Art (AICA). W latach 1922–23 przebywał w Berlinie. To tam zetknął się z kierunkami konstruktywizmu oraz suprematyzmu, co stanowiło impuls do wypracowania autorskiej teorii tzw. mechanofaktury, której założenia przedstawił w 1924 roku – skłaniał się ku idei malarstwa nieprzedstawiającego, tworzonego w duchu abstrakcji geometrycznej, w jego zrytmizowanej formie. Z okresu berlińskiego pochodzą również dwubarwne linoryty w czerni i brązie, przywodzące skojarzenia z twórczością Fernanda Légera, w których sylwetka była poddana silnej geometryzacji i skontrastowana z jednolitą bielą tła. Ok. 1929 r. odstąpił od sztuki abstrakcyjnej i skupił się na przedstawieniach figuralnych. Od tego czasu malował głównie portrety. Do abstrakcji powrócił po 1957 roku. W jego twórczości pojawiały się również nawiązania do kultury żydowskiej, ukazujące dążenie do stworzenia nowoczesnego języka narodowego.